کربنات سدیم سبک و سنگین

[admin]

انواع کربنات سدیم و کاربردهای صنعتی آنها :

کربنات سدیم Na2CO3 نمک سدیم اسید کربنیک است و بطور طبیعی در خاکسترهای سوخته بیشتر گیاهان وجود دارد. کربنات سدیم یک باز قوی است و وقتی در آب حل می شود یک محلول به شدت قلیایی تولید می کند. به همین دلیل امروزه کاربرد گسترده ای در فرآیندهای صنعتی دارد.

این ترکیب در صنعت تولید شیشه ، نگهداری از استخرهای شنا ، تاکسیدرمی ، آزمایشگاههای شیمی و تولید محصولات شوینده نظافت و خانه داری مورد استفاده قرار می گیرد.

این ماده از نظر شیمیایی و فیزیکی با بی‌کربنات سدیم متفاوت است ولی از نظر کاربرد در صنایع و خصوصا در تولید، باهم همپوشانی دارند.

انواع کربنات سدیم :

کربنات سدیم سنگین و سبک دو نوع متداول این ماده هستند که از نظر فرمول شیمیایی یکسان اند و تفاوت آنها از نظر چگالی و اندازه ذرات است.

کربنات سدیم سبک دانه‌هایی ریزتر و ظریف‌تری دارد که مناسب تولید مواد شوینده است درحالی‌که کربنات سدیم سنگین به دلیل داشتن ذرات درشت تر، حمل و نقل ساده تری دارد و عمده کاربرد آن در صنایع شیشه سازی است.

خصوصیات شیمیایی کربنات سدیم :

کربنات سدیم در دمای اتاق یک پودر سفید کریستالی است که در دمای ۸۵۱ درجه سانتی گراد ذوب شده و در دمای ۱۶۳۳ درجه به جوش می آید. این ماده فاقد بو است و تحت شرایط نرمال پایدار بوده و استفاده از آن ایمن و بی خطر است.

این ترکیب در آب محلول است اما به‌طور طبیعی در مناطق خشک زمین خصوصا معدن هایی که از تبخیر دریاچه ها بوجود آمده اند، یافت شود . کربنات سدیم دارای سه فرم شیمیایی شناخته شده است که شامل کربنات سدیم دکاهیدرات ، هپتاهیدرات و منوهیدرات است.

کاربردهای کربنات سدیم :

یکی از کاربردهای مهم کربنات سدیم استفاده از آن برای تصفیه آب و تبدیل آب سخت به آب نرم با حذف یونهای فلزات سنگین است. بدون استفاده از این ماده در محصولات شوینده یا تصفیه آب نیاز به مصرف مقدار بیشتری ماده شوینده برای حذف لکه های روغنی و الکلی از روی ظروف و البسه خواهد بود.

این ترکیب برای رسوب زدایی از دیگ‌های بخار، قهوه جوش ها و دستگاه های اسپرسو مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین می توان از آن برای از بین بردن قارچ و کپک استفاده کرد. برای این منظور کربنات سدیم را با درصد مشخصی آب مخلوط کرده و قالب اسپری های پاک کننده ضد قارچ به بازار عرضه می کنند که می توان از آن برای از بین بردن کپک های ایجاد شده بر روی چوب و سایر مواد استفاده کرد.

این ماده در صنعت آجرسازی نیز به عنوان عامل مرطوب کننده مورد استفاده قرار می گیرد تا آب مورد نیاز برای تولید گل رس را کاهش دهد.

صنایع مختلفی وابسته به کربنات سدیم هستند که متداول‌ترین آنها صنعت تولید شیشه است، این ماده با کاهش نقطه ذوب سیلیکا به آب شدن سریع تر آن کمک می کند. این ترکیب در فرآیند تولید عکس ، پخت تجاری و تولید خمیردندان نیز کاربرد دارد.

این ترکیب برای حفظ اسیدیته استخرهای شنا نیز کاربرد دارد زیرا آب استخر معمولا با اضافه کردن کلر اسیدی می شود و  افزودن این ماده می تواند این اسیدیته را خنثی کند.

نکات مهم در کاربرد کربنات سدیم :

کربنات سدیم در غلظت های بالا در صورت تماس با پوست، چشم و تنفس و بلع خطرناک است. این ماده غیر قابل اشتعال است ، اما با فلوراید ، فلز آلومینیوم و برخی مواد دیگر واکنش نشان می دهد و خطر انفجاری ایجاد می کند. بنابراین هنگام کار با این ترکیب از لباس های محافظ مناسب استفاده کنید و آن را در مکانی خنک و با تهویه مناسب نگهداری کنید.

لازم به ذکر است که کربنات سدیم با بیکربنات سدیم از نظر فرمول شیمیایی و کاربرد متفاوت است و برخلاف بیکربنات سدیم  که در صنایع غذایی کاربرد گسترده ای دارد، کربنات سدیم بیشتر در صنایع تولید شوینده ها مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده برای تولید لوازم آرایشی ، صابون‌ها ، پودرهای شوینده و تمیزکننده مورد استفاده قرار می گیرد.

کربنات سدیم یا سودا اش چیست ؟

مصریان باستانی از کربنات سدیم برای ساخت شیشه و بطری استفاده می کردند. آنها محصول را از ذخایر تجمعی دریاچه های خشک یا با سوزاندن جلبک دریایی و سایر گیاهان دریایی بازیافت کردند
رومی ها همچنین از خاکستر سودا برای پخت نان ،  ساخت شیشه و برای مقاصد پزشکی استفاده می کردند. استخراج آن از خاکستر گیاهان مختلف تا اواسط قرن نوزدهم ادامه داشت و نام آن را “خاکستر سودا” می نامیدند .
هر ساله بیش از میلیون ها تن از این پودر تولید میشود تا توسط کامیون ها ، راه آهن و کشتی برای مقاصد مختلف در سرتاسر جهان صادر شود .

سودا اش یا کربنات سدیم با کاربرد صنعتی به دو شکل میباشد :

کربنات سبک

کربنات سنگین

که به شکل گرانول سفید رنگ با بوی تند و تیز و محلول در آب است .

کربنات سدیم یا سودااش با فرمول شیمیایی Na2Co3 ماده ای است جامد، سفیدرنگ بصورت پودر وبدون بو، سودااش در صنایع شیشه سازی ، پودرهای شوینده ، رنگ سازی و تصفیه مواد نفتی کاربرد دارد .

این ماده شیمیایی در آبهای شور – دریاچه های نمک – لایه های زمین تجمع پیدا میکند و از واکنش کلرید سدیم و آمونیاک ، کلرید سدیم و اسید سولفوریک نیز بدست می آید.

شناسایی خطرات :

– کربنات سدیم ماده ایی غیر قابل انفجاری باشد. در صورت بروز آتش سوزی و یا افزایش دما به بیش از ۴۰۰°c این ماده تجزیه شده و گاز کربنیک آزاد می کند. کربنات سدیم خورنده می باشد .

از نظر تقسیم بندی جزء مواد سمی میانی قرار می گیرد و در تماس با چشم ایجاد سوزش می نماید در دمای ۴۰۰ درجه سانتیگراد تجزیه می شود. خطر پلیمریزاسیون ندارد . در دمای ۴۰۰ درجه سانتی گراد به CO2 وNA20 تبدیل میشود در ترکیب با فلز آلومینیوم گرم به صورت انفجاری در می آید با آمونیاک + سیلور نیترات ، ۲و ۴ دی نیترو تولوئن واسید سولفوریک وفلورین ناسازگار است .

اقدامات ضروری در هنگام انتشار اتفاقی :

– از اسپری آب جهت کاهش گرد وغبار کربنات سدیم در محیط استفاده کنید. محیط آلوده را مجزا نموده از ورود دیگر افراد به محیط آلوده جلوگیری نمائید .

در معرض جهت جریان باد قرار نگیرید و نسبت به جمع آوری و تخلیه مواد به ظروف ومحل مناسب اقدام نمایید. در صورتیکه مقدار پخش این ماده کم باشد ضمن جلوگیری از میزان نشر با وسیله ای (مانند دستگاه وکیوم) با دقت جمع آوری و در ظروف مناسب قرار گیرند برای مقدار پاشش زیاد این ماده محل مورد نظر را با پوشش مناسب مانند پلاستیک محصور کرده تا در معرض آب باران و دیگر منبع آب قرارنگیرد . جهت خنثی سازی آن از اسید هیدروکلرید رقیق می توان استفاده کرد.

کمکهای اولیه :

– سوداش یک ماده قلیایی است که در صورت تماس با چشمها و پوست ، استنشاق و یا بلعیدن آن باعث آسیب اعضاء می گردد. در صورت تماس با چشمها، آن را با آب فراوان شستشو داده و به پزشک مراجعه نمایید.

از مالش دادن چشم ها خودداری کنید. در صورت تماس با پوست لباسها را در آورده و بدن را با آب فراوان شستشو دهید.

جهت شستشو از صابون استفاده نمایید. در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید. در صورت استنشاق بیمار را به هوای آزاد منتقل کنید و در صورت لزوم از دستگاه تنفسی استفاده کنید.

در صورت بلعیدن در شرایطی که بیمار هوشیار باشد به او یک الی ۲ لیوان آب بخورانید. به شخص آسیب دیده در حالت بیهوشی نبایستی از راه دهان چیزی خورانده شود از وادار نمودن بیمار به استفراغ بپرهیزید و به سرعت او را به مرکز پزشکی انتقال دهید .

نحوه اطفای حریق :

– این ترکیب غیرقابل اشتعال می باشد از خاموش کننده مناسب جهت خاموش کردن محیط اطراف این ماده استفاده نمائید .

الف ) در حریقهای کوچک از پودر، گاز کربنیک ، فوم و اسپری آب استفاده کنید.

ب ) در حریق های بزرگ از اسپری آب و یا فوم جهت اطفاء حریق استفاده شود. در هنگام آتش سوزی محیط اطراف امکان آزاد شدن گازهای سمی وجود دارد لذا از دستگاههای تنفسی مناسب استفاده نمائید .

جابجائی ، حمل و نقل و انبار :

– در محل های خشک ، ودارای تهویه جهت انبارش استفاده شود. از آسیب رساندن به کیسه های محتوی محصول خودداری واز تماس این ماده با آب و رطوبت اجتناب نمایید. محل نگه داری این ماده به دور از مخازن اسید باشد. به دور از مواد ناسازگار اشاره شده در بخش ۳ نگهداری شود .

حفاظت فردی :

– از دستکش ، عینک ایمنی ، لباس کار مناسب و کفش ایمنی استفاده کنید. درهنگام کار با کربنات سدیم از ماسک تنفسی مناسب استفاده کنید. توجه شود که در شرایط غیر معمول از قبیل تمیز کاری برج ها ، مخازن وسیلوه بایستی از دستگاه تنفسی استفاده شود .

از خوردن و آشامیدن وسیگار کشیدن در محیط های کار خوداری کنید. اثرات زیست محیطی – در اثر ورود به محیط های آبی تنها کیفیت آب را کاهش می دهد .

پس ماند و فاضلاب :

– بهتر است پس ماندها وفاضلابهای آلوده به این ماده تحت کنترل قرار گیرد.

کاربرد کربنات سدیم سبک و سنگین :

استفاده از آن برای پالایش نفت و تولید کاغذ ضروری است.
یکی از ده سنگین ترین مواد معدنی تولید شده است و ۲۵ درصد از وزن شیشه های تولیدی می باشد .

ساخت شیشه بزرگترین کاربرد این ماده شیمیایی است در تولید ظروف ، عایق فایبر گلاس یا شیشه های مسطح برای خانه ها و ساختمانهای تجاری و تولید آیینه و صنایع خودروسازی استفاده دارد .

کربنات سدیم همچنین برای تمیز کردن هوا و نرم شدن آب سخت استفاده می شود و جهت خنثی سازی اثر اسیدی کلر آب و بالا بردن PH استفاده میشود .
کربنات سدیم درجه حرارت ذوب را نیز کاهش می دهد .
با توجه به نگرانی های محیط زیست ، افزایش تقاضای کربنات سدیم در حذف دی اکسید گوگرد و اسید هیدروکلریدریک از گازها افزایش می یابد.
جهت تولید مواد شیمیایی و شوینده های خانگی برای از بین بردن لکه‌های روغنی و چربی و گریس استفاده دارد .
به‌عنوان عامل ضد رسوبی از جمله رسوب هایی که در کتری ها و ماشین های بخار دیده می شود به کار می رود. از کربنات سدیم استفاده می شود .
کربنات سدیم از واکنش کلرید سدیم با آمونیاک و کلرید سدیم و اسید سولفوریک تولید میشود .
جهت تنظیم PH جهت حفظ پایداری و شرایط قلیایی کاربرد دارد .
به‌عنوان یک جایگزین برای سدیم هیدروکسید و برای قلیایی کردن به‌خصوص در چوب شور( نان نمکی) به‌کار می‌رود.
در شیمی این ماده به‌عنوان یک الکترولیت استفاده می‌شود، زیرا الکترولیت‌ها معمولا بازهای نمکی دارند و از طرفی سدیم کربنات به‌عنوان یک الکترولیک استفاده می‌شود.
در صنعت آجرپزی از آن برای کاهش آب در قالب گیری و عامل خمیرکننده کاربرد دارد .

توجه داشته باشید از تماس کربنات سدیم با چشم و پوست به جهت سوزش و قرمزی جلوگیری شود .

از مواد شیمیایی پرمصرف در صنایع ایران میباشد .

مراکز تولید کربنات سبک و سنگین به شرح ذیل میباشد :

کربنات سدیم سبک و سنگین (کیسه ای و جامبو) سمنان

نوع سبک و سنگین (کیسه ای و جامبو) مراغه

نوع سبک و سنگین شیراز

بازار خرید و فروش کربنات سدیم

کربنات سدیم، که بیشتر به عنوان خاکستر سودا شناخته می شود، یک ماده شیمیایی معدنی سفید رنگ با خواص قلیایی است که در بخش های شیشه، مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی و خوراک کاربرد گسترده ای دارد. این محصول دمای کوره مورد نیاز برای ذوب شن و ماسه در صنعت شیشه سازی را کاهش می دهد و در نتیجه هزینه تولید را کاهش می دهد.

خاکستر سودا یک ماده شیمیایی طبیعی است که در صنایعی مانند غذا و نوشیدنی، خمیر کاغذ و کاغذ و شیشه کاربرد دارد. با این حال، صنعت صابون و مواد شوینده، از جمله بازار سورفکتانت‌ها، تعداد کمی از سودآورترین بازارهای عمودی کربنات سدیم هستند. کربنات سدیم یک عنصر ضروری است که در صنعت مواد شوینده و سورفکتانت‌ها استفاده می ‌شود و این باعث رشد بازار می ‌شود.

اندازه بازار جهانی کربنات سدیم در سال ۲۰۲۰ از ۱۱.۴۵ میلیارد دلار فراتر رفت و احتمالاً تا سال ۲۰۲۷ با CAGR 3 درصد رشد خواهد کرد و در درجه اول به دلیل افزایش تقاضا برای شیشه از بخش های مصرف نهایی مانند ساخت و ساز و خودرو به دلیل افزایش پروژه های زیرساختی است. شیشه یک کالای مهم در صنعت ساختمان است. فعالیت های عظیم ساختمانی نیاز به شیشه برای ایجاد زیرساخت های هنری را افزایش می دهد.

تولید و فروش سیلیس درجه یک و با کیفیت دارای مراحل زیادی بوده و باید فرآیند تولید آن توسط شرکت‌ها به خوبی انجام شود. اهمیت بروزرسانی دستگاه‌های موردنیاز جهت تولید این ماده معدنی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. شرکت آذرین پودر الماس همدان افتخار دارد که توانسته است، بخش عمده ای از فروش این محصول را، چه در داخل کشور و چه کشورهای مجاور و همسایه بر عهده گیرد. مشاوره و راهنمائی در خرید محصول، تولید و فروش مواد معدنی (سیلیس ،کربنات کلسیم، دولومیت، فلدسپات) از عمده فعالیت های این شرکت می باشد. برای خرید سیلیس و سایر محصولات و مواد معدنی این شرکت با کارشناسان ما تماس بگیرید و یا از طریق فرم خرید سفارش خرید خود را ثبت نمائید.